گفتگوی «صفحه اقتصاد» با حسین قریب؛ تحلیلگر بازار ارزهای دیجیتال
قیمت بعدی ارز دیجیتال «بیت کوین»، صعودی یا ریزشی؛ مساله این است!
حسین قریب: ما دو دسته تحلیلگر داریم که از آنها خبر می شنویم و تحلیل می بینیم. هر دو دسته تحلیلگران، اعتقاد دارند قیمت بیت کوین، حتماً رشد می کند و به سمت ۱۰۰ هزار دلار می رود.
اولین بار در سال ۲۰۰۹ میلادی (۱۳۸۷ شمسی)، اولین ارز دیجیتال و غیر متمرکز دنیا، به نام «بیت کوین» عرضه شد. غیر متمرکز بودن یعنی این که هیچ دولتی در ایده پردازی و عرضه این ارز دیجیتال نقش نداشته است. با گذر زمان، این ارز دیجیتال ارزش پیدا کرد و دو سال قبل، قیمت آن به بیش از ۶۸ هزار دلار رسید. از سوی دیگر، بعد از عرضه بیت کوین، چند هزار ارز دیجیتال دیگر ابداع شده و به بازار و علاقه مندان عرضه شده است.
با توجه به این که تحولات قیمتی بازار ارز دیجیتال در دنیا و ایران، توسط معامله گران و سرمایه گذاران و حتی علاقه مندان، پیگیری می شود، «صفحه اقتصاد» در یک گفتگوی اختصاصی با مهندس حسین قریب (تحلیلگر و مدرس ارزهای دیجیتال)، نوسانات شدید قیمتی بیت کوین و مسیر احتمالی قیمت بیت کوین در ماه های آینده را بررسی کرده است.
*****
*بازار ارزهای دیجیتال، یک بازار نوظهور بوده و حجم کل این بازار در زمان اوج قیمت در آبان ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) به حدود ۲۵۰۰ میلیارد دلار رسید. در حال حاضر، حجم این بازار بعد از کاهش حدوداً ۷۰ درصدی ولی با یک مقدار افزایش به یک هزار و ۹۰ میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است. در بیش از ۱۰ سال اخیر، قیمت بیت کوین به عنوان مهم ترین ارز دیجیتال، چند بار به شدت افزایش و کاهش پیدا کرده است.
در آبان سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) قیمت بیت کوین به بالای ۶۸ هزار دلار رفت و بعداً سقوط ۸۰ درصدی قیمت آن اتفاق افتاد. در این سقوط قیمتی، قیمت بیت کوین تا حدود ۱۵ هزار دلار کاهش پیدا کرد و حتی برخی تحلیلگران می گفتند احتمال کاهش قیمت تا ۱۰ هزار دلار وجود دارد. در حال حاضر که قیمت بیت کوین ۲۷ هزار دلار است، نسبت به قیمت ۶۸ هزار دلاری زمان اوج قیمت در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی)، فعلاً حدود ۶۷ درصد، کاهش ارزش نشان می دهد. به نظر شما وضعیت فعلی بازار ارزهای دیجیتال چگونه هست و آیا با آن نوسانات شدید و این سقوط قیمتی که در این دوره اتفاق افتاد، اعتماد سرمایه گذاران به این بازار و به طور مشخص بیت کوین از بین نرفته است؟
-بازار ارزهای دیجیتال، نوسانات شدید داشته ولی این بازار به عنوان یک بازار نوظهور، بازیگران جدیدی دارد. به علت نوظهور بودن این بازار، بنیان آن هنوز محکم نشده و اخبار و اتفاقات اقتصاد کلان جهان، اثر بیش تری بر این بازار نوظهور دارد. از طرفی، در زمانی که هاوینگ بیت کوین، رخ می دهد رشد قیمت بیت کوین اتفاق می افتد. در این دوره که قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال، به شدت افزایش پیدا کرده بود، وقوع جنگ روسیه و اوکراین، شیوع ویروس کرونا، افزایش نرخ بهره آمریکا و اظهار نظر چهره های معروف جهانی از جمله آقای ایلان ماسک، باعث ریزش قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال شد.
در شرایط فعلی، دیگر احتمال کاهش قیمت بیت کوین به ۱۰ هزار دلار وجود ندارد. وقتی هم ما از دنیای دیجیتال صحبت می کنیم، این دنیای دیجیتال، ابزار دیجیتال هم می خواهد. چرا که ابزار دیجیتال باید وجود داشته باشد تا در دنیای دیجیتال، با آن معامله کرد. در حال حاضر، مهم ترین و پایدارترین ابزار دیجیتال که تورم هم نداشته و باگ (اِشکال و خطا) هم نداشته و در عین حال همه حمایت ها را نیز دارد، ارز دیجیتال «بیت کوین» است.
مساله این است که کمبود بیت کوین داریم و وقتی هاوینگ بیت کوین اتفاق می افتد، دسترسی به آن کمتر می شود. از طرف دیگر، داستان دیجیتالی شدن زندگی انسان هم، مطرح بوده و آدم ها به سمت ابزارهای دیجیتال سوق داده می شوند. یکی از مهم ترین ابزارهای دیجتال هم، بیت کوین است. عرضه و تقاضا نشان می دهد که بیت کوین، دیگر کف های قیمتی پایین را نمی بیند و اصلاحات قیمتی را انجام داده است. وقتی هم سرمایه گذاران برای خرید جمع شوند، بیت کوین دوباره حرکت خودش را به سمت بالا ادامه می دهد.
*حجم کل بازار ارزهای دیجیتال در زمان اوج در سال ۱۴۰۰ قیمت به حدود ۲۵۰۰ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد و فعلاً که در اواسط مهر ۱۴۰۲ هستیم، ارزش کل بازار یک هزار و ۹۰ میلیارد دلار است. در همین سال های اخیر، برخی اقتصاددانان ایرانی می گفتند و هنوز هم اعتقاد دارند که هر لحظه ممکن است این بازار از بین برود. آیا ممکن است چنین اتفاقی رخ بدهد و به طور کلی، همه چیز بر باد برود و سرمایه گذاری ها بی ارزش شود؟
-وقتی که یک بازار یا یک صنعت به وجود می آید، خود آن صنعت از بین نمی رود. چرا که فقط ممکن است یک آیتم در آن جا به جا شود ولی کل آن از بین نمی رود. برای مثال، ما الان می توانیم بگوییم شرکت نوکیا دیگر در تولید موبایل، شاخص نیست ولی بازار موبایل از بین نرفته است. بازار فناوری موبایل دارد کار انجام می دهد و مشکل حل می کند، یا دارد ارتباط برقرار می کند ولی امکان دارد قدرت ها و برندها در بازار موبایل جا به جا شوند.
وقتی ما از دنیای دیجیتال صحبت می کنیم، این دنیای دیجیتال، ابزار دیجیتال هم می خواهد. مهم ترین و پایدارترین ابزار دیجیتال که تورم هم نداشته و باگ (اِشکال و خطا) هم نداشته، ارز دیجیتال«بیت کوین» است
در مورد این که بازار ارزهای دیجیتال از بین برود، می توانم بگویم این اتفاق رخ نخواهد داد، اما امکان دارد قیمت یک کوین، بالا و پایین برود، یا کم ارزش یا پُر ارزش شود. این حالت، ممکن است رخ بدهد و این وضع، یک قاعده طبیعی است. در مورد بیت کوین، باید بگویم این ارز دیجیتال، نسبت به ارزهای دیجیتال دیگر، یک بافته جدا تافته بوده و فعلاً و با توجه به این که همه مولفه های امنیتی و تورمی را رعایت کرده، تا الان در صدر بازار مانده است.
*از چند طریق می توان ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین را کسب کرد و یک راه آن، خرید بیت کوین در بازار بوده و یک راه دیگر تولید و استخراج آن است. در حوزه هاوینگ، هر چند سال یک بار، پاداشی که به استخراج کنندگان بیت کوین داده می شود، نصف می شود و استخراج بیت کوین، مشکل تر می شود. آیا می توانیم هاوینگ را به نوسانات شدیدی که در قیمت بیت کوین در سال های ۲۰۱۱، ۲۰۱۳ (دو بار)، ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ میلادی رخ داد، تطبیق بدهیم و اساساً هاوینگ بیت کوین، نهایتاً عامل اصلی کاهش قیمت شدید بیت کوین است؟
-هاوینگ در رشد قیمت بیت کوین، موثر است ولی عوامل فاندامنتالی یا تکنیکالی که در مورد آن اتفاق می افتد، باعث نوسان قیمت بیت کوین می شوند. شاید کسی نداند که هاوینگ چه چیزی بوده و چه اتفاقی در خود سیستم رخ می دهد، اما همین خبر که عرضه بیت کوین کم می شود، یک دفعه در رشد قیمت بیت کوین تاثیر می گذارد.
همچنین اگر خبری در ارتباط با اقتصاد کلان جهان منتشر شود، می تواند این بازار را دچار نزول کند. چون این بازار، نوپا بوده و بازیگران جدیدی در این بازار هستند، خبرها یا به اصطلاح مسائل فاندامنتالی، بر این بازار تاثیرات عمده ای می گذارند. البته ما این تاثیرگذاری را نباید یک موضوع عجیب و غریب بدانیم، یا نباید آن را یک پدیده نامتعارف بدانیم.
*ارز دیجیتال بیت کوین در سال ۲۰۰۹ میلادی، در دنیا عرضه شده. آیا دقیقاً از همان ابتدا، هاوینگ هر ۴ سال یکبار اتفاق افتاده است؟
-بله؛ چرخه هاوینگ و قیمت بیت کوین، نشان می دهد که هاوینگ از ابتدا تاکنون اتفاق افتاده و اساساً جزو پروتکل بیت کوین است. هر ۴ سال یک بار که نزدیک به زمان هاوینگ می شود، رشد قیمت بیت کوین را داریم. به خاطر این که بحث عرضه و تقاضای بیت کوین مطرح است.
*به طور مشخص ، این پدیده «هاوینگ» را از نظر خودتان تعریف می کنید که چگونه بر قیمت بیت کوین تاثیر می گذارد؟
-پروتکل بیت کوین، این طور طراحی شده که هر ۴ سال یک بار، مقدار دسترسی مردم به بیت کوین کمتر می شود. این موضوع به این دلیل طراحی شده که از همان ابتدا یک کشور یا یک قدرت، نتواند با قدرت تکنولوژی خودش، همه بیت کوین ها را استخراج کند.
با این کار، بیت کوین به همه نسل های آینده منتقل می شود و با استخراج آخرین ساتوشی (کوچک ترین واحد قابل معامله در بلاک چِین بیت کوین) حدود ۱۳۰ سال فاصله داریم. به هر حال، هر ۴ سال یک بار، پدیده هاوینگ بیت کوین اتفاق می افتد و استخراج و در اختیار قرار گرفتن بیت کوین برای مردم، نصف می شود.
*قرار است در مجموع ۲۱ میلیون بیت کوین استخراج شود و از سال ۲۰۰۹ میلادی (۱۳۸۷ شمسی) تا الان ۱۸.۴ میلیون بیت کوین استخراج شده. هر چقدر زمان بگذرد استخراج بیت کوین، سخت تر می شود. آیا این رقم که بیش از ۱۸ میلیون از کل ۲۱ میلیون بیت کوین استخراج شده، رقم بزرگی بوده و با این تعداد استخراج شده از کل بیت کوین ها، کار بزرگی انجام شده؟
-این روند طبیعی چرخه زندگی بیت کوین است. این روند به نحوی طراحی شده که دسترسی آدم ها در سال های مختلف کنترل شود تا موضوع تورمی و نامتعادل بودن، مشکل ایجاد نکند، یا مثلاً یک کشور نتواند همه بیت کوین ها را استخراج کند.
آدم های معمولی باید نگاه بلند مدت داشته باشند و از الان که قیمت ها در سطح نسبتاً پایینی قرار دارد، اقدام به خرید کنند و نه این که اول قیمت ها بالا برود و بعد اقدام به خرید کنند
در اختیار مردم دنیا قرار دادن استخراج بیت کوین ها و دسترسی تمام مردم دنیا، به این منبع باعث جذاب شدن بیت کوین شده، یعنی بیت کوین، مثل نفت نیست که فقط در برخی کشورها وجود دارد. در عین حال، هر کسی با توجه به پتانسیلی که خرج می کند، می تواند بیت کوین استخراج کند.
*در مدت ۱۵ سال حدود ۱۸ میلیون بیت کوین استخراج شده، یعنی ۸۸ درصد از کُل بیت کوین های قابل استخراج، تا الان از طریق دستگاه های ماینر، تولید شده. بر این اساس، به نوعی به قسمت آخر استخراج بیت کوین نزدیک شده ایم. آیا از اول بهتر نبود پاداش ها به صورت بهتری و با مقدار کمتری به استخراج کنندگان داده شود تا بیت کوین کمتری استخراج کنند؟
-شروع این ماجرا با همین جذابیت، باعث شده که تا الان حدود ۹ تا ۱۰ هزار کوین دیگر به وجود بیاید. ما وارد زندگی ارزهای دیجیتال شده ایم و بیت کوین، یکی از آنها هست. به نظر می رسد بیت کوین، در آینده پشتوانه کوین های دیگر می شود. بیت کوین، مثل طلا می شود که صدها سال قبل، با سکه طلا چیزهایی را می خریدند ولی از دهه های قبل، طلا پشتوانه پول کشورهای مختلف شده.
بیت کوین هم در آینده نه چندان دور، به نحوی پشتوانه ارزهای دیجیتال دیگر خواهد شد. امروزه از بیت کوین برای خرید و فروش استفاده می کنند ولی در آینده، کشورها تمایل پیدا می کنند که بیت کوین داشته باشند چون بیت کوین، می تواند پشتوانه ارزهای دیگر شود.
*بیت کوین، یک بار در سال ۲۰۱۳ میلادی از ۲۲۰ دلار به ۷۰ دلار سقوط کرده و یک بار دیگر در همان سال ۲۰۱۳، از یک هزار دلار به ۲۰۰ دلار سقوط کرده است. چطور در یک سال یعنی سال ۲۰۱۳ میلادی، دو بار ریزش سنگین قیمت بیت کوین اتفاق افتاده ولی فرضاً در سال های اخیر، ریزش سنگین قیمت بیت کوین فقط در سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱ اتفاق افتاده است و در آخرین سقوط، قیمت بیت کوین از محدوده بالای ۶۸ هزار به محدوده ۱۵ هزار دلار کاهش پیدا کرد؟
-عوامل جدید، بازیگران و معامله گران جدید، مدل های جدید ترید و مدل های جدید هوش مصنوعی، معادلات جدیدی را وارد این حوزه کرده اند. امروزه حتی برخی کشورها، وارد خرید و فروش بیت کوین شده اند و برخی کشورها بیت کوین را به رسمیت شناخته اند. خیلی از کشورها بیت کوین را در چرخه مالی خودشان قرار داده و حتی بعضی کشورها سرمایه های خودشان را به بیت کوین تبدیل کرده اند. ورود معامله گران جدید از جمله افراد معروف دنیا و کشورها، تاثیر خودش را در بالا و پایین رفتن قیمت بیت کوین می گذارد.
*با توجه به این که برخی کشورها و سرمایه گذاران بزرگ جهان وارد بازار ارزهای دیجیتال شده اند، آیا افراد معمولی و آماتور و با سرمایه کم، می توانند از این بازار جدید سود کسب کنند، یا این که ممکن است قربانی این بازار شوند؟
-آدم های معمولی باید نگاه بلند مدت داشته باشند و از الان که قیمت ها در سطح نسبتاً پایینی قرار دارد، اقدام به خرید کنند و نه این که اول قیمت ها بالا برود و بعد اقدام به خرید کنند. آدم ها الان باید نگاه سرمایه گذاری به چیزی مثل بیت کوین داشته باشند و نه وقتی که قیمت بیت کوین بالا می رود، شروع به خرید کنند.
در آن اقتصاد مالی که در آینده شکل می گیرد ارزهای دیجیتال، بخشی از ماجرا خواهند بود و نقش های مهمی را ایفاء خواهند کرد. چرا که ما دنیای جدیدی را تجربه می کنیم و فناوری های دیجیتال و نگاه دیجیتال، نه فقط بخشی از زندگی، بلکه تقریباً همه زندگی ما را فرا می گیرد.
*بیت کوین در این دوره نسبت به زمانی که ۶۸ هزار دلار ارزش داشت، حدود ۸۰ درصد کاهش ارزش پیدا کرد. اتریوم هم حدود ۸۰ درصد نسبت به اوج قیمت ها کاهش قیمت داشت. بیت کوین از محدوده ۶۸ هزار دلار تا حدود ۱۵ هزار دلار سقوط کرد و فعلاً بالا آمده و در محدوده بالای ۲۷ هزار دلار قرار گرفته است.
تحلیلگران در روزهای گذشته اعتقاد داشتند محدوده ۲۷ هزار و ۴۰۰ دلار، مقاومت محکمی است. با این حال الان، باز قیمت بیت کوین افزایش پیدا کرده و به ۲۷ هزار و ۷۴۰ دلار فعلی رسیده است. آیا دوباره افزایش قیمت ممکن است و بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، انرژی لازم کسب کرده اند که صعود جدی را شروع کنند و ادامه دار باشد، یا این که امکان دارد باز ریزش ادامه پیدا کند و آن ریزش بزرگی که بعد از آبان سال ۱۴۰۰ شروع شده، تمام نشده باشد؟
-ما دو دسته تحلیلگر داریم که از آنها خبر می شنویم و تحلیل می بینیم. هر دو دسته تحلیلگران، اعتقاد دارند قیمت بیت کوین، حتماً رشد می کند و به سمت ۱۰۰ هزار دلار می رود. یک دسته از تحلیلگران، با تحلیل های تکنیکال می گویند اول ریزش قیمت ادامه دارد و پایین تر می آید و بعداً رشد کرده و بالا می رود.
اگر در اقتصاد کلان دنیا، اتفاق عجیبی رخ ندهد، رِنج شدن قیمت بیت کوین می تواند رو به بالا حرکت کند و سیکل قبلی (قیمت ۶۸ هزار دلاری) را که ناتمام ماند، کامل کند
دسته دیگر اعتقاد دارند این رِنج شدن قیمت بیت کوین در محدوده بین ۲۰ تا ۳۰ هزار دلار، نشان می دهد که بیت کوین تمام چرخه ها را طی کرده است. یک مدت بین ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار دلار، رِنج می کرد و الان بین ۲۵ تا ۳۰ هزار دلار رِنج می کند. بعداً هم، حرکت خودش را شروع کرده و آرام آرام بالا می رود تا ای تی اچ (اوج قیمت/A.T.H) قبلی خودش را لمس کرده و ای تی اچ جدیدتری را ثبت کند.
*جنابعالی، خودتان چه دیدگاهی نسبت به قیمت بیت کوین در هفته ها و ماه های آینده دارید؟
-من شخصاً اعتقاد دارم بیت کوین، تا الان توانسته پله هایی را طی کند و کف های قیمتی مشخصی را که می توانسته ببیند، دیده است. اگر در اقتصاد کلان دنیا، اتفاق عجیبی رخ ندهد، یعنی مسائل کلان مالی دنیا اثر نگذارد، این رِنج شدن [جهت مشخص نداشتن] قیمت بیت کوین می تواند رو به بالا حرکت کند و سیکل قبلی [قیمت ۶۸ هزار دلاری] را که ناتمام ماند، کامل کند.
نظر شما