سامانه جامع تجارت چیست و چه مزیت‌هایی دارد؟

تعریف سامانه تجارت

سامانه جامع تجارت یک سامانه یکپارچه است که برای بازرگانان در حوزه تجارت خارجی و فعالان اقتصادی در حوزه تجارت داخلی طراحی شده است. با استفاده از این سامانه بر فرآیند تجارت نظارت می‌شود و مبادلات تجاری براساس قوانین پیش می‌رود و قاچاق کالا کاهش می‌یابد. سامانه جامع تجارت همانطور که از اسمش پیداست، مجموعه‌ای از سامانه‌های مختلف است که همه آن‌ها در راستای اهداف تجاری تشکیل شده و فعالیت می‌کنند. در تیتر بعدی درباره این زیرسامانه‌ها یا خدمات سامانه جامع تجارت صحبت می‌کنیم.

خدمات سامانه تجارت

سامانه جامع تجارت مجموعه‌ای از خدمات مرتبط با تجارت را به صورت آنلاین در اختیار عموم افراد قرار می‌دهد. از آن‌جایی که هرکدام از سامانه‌ها برای هدفی طراحی و ایجاد شده‌اند؛ در این قسمت ما هر کدام از سامانه‌های زیر مجموعهٔ سامانه جامع تجارت را به تفکیک توضیح داده و اهداف و وظایف آن‌ها را بیان می‌کنیم.

۱. سامانه تجارت خارجی

با همین هدف تمامی نهادهایی که در فرآیندهای تجارت خارجی کشور مشارکت دارند، موظفند سامانه‌های مرتبط با خود را تهیه و اجرا نموده و ضمن برقراری ارتباط با سامانه مذکور، اطلاعات لازم را در اختیار آن قرار دهند. همچنین دستگاه‌های یادشده موظفند در عملیات مربوط به فرآیندهای تجارت خارجی کشور، تنها از طریق این سامانه با متقاضیان به تبادل اطلاعات بپردازند.

۲. سامانه تجارت داخلی

سامانه جامع تجارت در بخش داخلی، با هدف یکپارچه سازی اطلاعات و رصد کالا در زنجیره تجاری از مبادی تولید و واردات تا سطح خرده فروشی توسعه داده شده است. در این سامانه امکان ثبت اطلاعات ورود کالا به زنجیره تجاری (واردات و تولید)، انتقال مالکیت (خرید فروش) و انتقال مکان (حمل و انبارش) در سطح شناسه کالا و شناسه رهگیری فراهم شده است.

۳. سامانه نیما

۴. سامانه شناسه کالا

سامانه شناسه کالا به منظور تولید، دریافت شناسه کالا و تشکیل شناسنامه کالا که روند درخواست و صدور شناسه کالا و امکان استعلام شناسه کالا را برای سامانه‌ها و افراد مرتبط فراهم می‌کند، تشکیل شده است. به عبارتی با استفاده از این سامانه تمام شناسه کالاهایی که در زنجیره اقتصاد کشور وجود دارند، قابل شناسایی و مدیریت کردن است.

۵. سامانه مقررات تجاری

وزارت صنعت معدن و تجارت با هدف ساده‌سازی فضای کسب‌وکار، تعیین ضوابط و مقررات حوزه خارجی تجارت، شفاف‌سازی مکاتبات اداری و اطلاع رسانی به فعالان اقتصادی، اقدام به راه‌اندازی سامانه مقررات تجاری را با امکان ثبت موارد توسط کلیه دستگاه‌های دخیل کرد.

۶. گواهی امضاء الکترونیکی

۷. سامانه انبارها

در سامانه جامع انبارها، امکان عملیات انبارداری وجود دارد. بازرگانانی که انبارهای آنان ثبت شده است، با ورود به سامانه انبارها می‌توانند رسید و حواله انبار را ثبت کنند.

۸. سامانه مجوزها

سامانه مجوزهای الکترونیک برای تحقق اهداف زیر طراحی و ایجاد شده است:

1. انتقال داده بین سازمان های تولیدکننده و استفاده کننده مجوز نظارت سیستماتیک بر امر صدور مجوز ترخیص کالا جلوگیری از جعل مجوزهای واردات

2. صادرات و ترانزیت با ثبت آن‌ها در یک پایگاه تبادل داده

3. استعلام استفاده کنندگان مجوز

4. نهادهای نظارتی در مواقع لزوم سهولت تشخیص صحت مجوز

5. امضاهای تایید کنندگان آن توسط کارشناس سازمان استفاده کننده

6. عدم امکان انکار یا جعل امضا غیرفعال شدن امضای افراد در صورت انقضای تاریخ مسئولیت یا خروج از سازمان ردیابی کالا در زنجیره تامین.

۹. سامانه شناسه رهگیری

۱۰. گذرگاه سرویس های سامانه جامع تجارت

در راستای اجرای طرح توسعه دولت الکترونیک، با هدف ایجاد یکپارچگی در تبادل اطلاعات و خدمات و تضمین حفظ امنیت، خوشه های ۱۴ گانه مراکز تبادلات الکترونیکی در نظر گرفته شده است. در این راستا، خوشه تجارت (CIX) به عنوان گذرگاه خدمات وزارت صنعت، معدن و تجارت جهت تبادل اطلاعات با سایر خوشه ها استقرار یافته است.

۱۱. سامانه اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری

سامانه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی اعتباری با شناسایی و تفکیک افراد؛ شرایط تجارت را برای دارای سابقه مثبت آسان می‌کند و سرعت انجام کارهای آن‌ها را در زمینه صادرات و واردات بالا می‌برد. این سامانه همچنین با بررسی سوابق افراد، از تخلف افراد دارای سابقه منفی و سودجو هم جلوگیری می‌کند. ایجاد این روند، قدمی است در جهت اینکه افراد به اصلاح رفتار، حفظ اعتبار و ایجاد سابقه مثبت برای خود تشویق شوند.

ثبت نام در سامانه جامع تجارت

اشخاص حقیقی و حقوقی برای استفاده از خدمات سامانه جامع تجارت ابتدا باید در این سامانه ثبت‌نام کنند. مراحل ثبت‌نام در این سامانه را در ادامه بیان می‌کنیم.

مدیریت حساب کاربری سامانه جامع تجارت

در این تیتر موارد مربوط به مدیریت حساب کاربری سامانه جامع تجارت را توضیح می‌دهیم.

۱. ویرایش اطلاعات حساب کاربری

برای ویرایش اطلاعات حساب کاربری در سامانه جامع تجارت باید به صورت زیر پیش بروید:

الف- برای ویرایش اطلاعات حساب کاربری گزینه مدیریت حساب کاربری انتخاب کنید. در این قسمت امکان ویرایش فیلدهای تلفن ثابت، تلفن همراه، کدپستی، ایمیل و گزینه مایل به استفاده از رمز دو عاملی قابل ویرایش هستند.

ب- پس از انجام تغییرات مدنظرتان باید روی گزینه ثبت تغییرات کلیک کنید تا اطلاعات ویرایش شده در سامانه ثبت شود.

۲. به روز رسانی اطلاعات هویتی

اگر اطلاعات هویتی مانند نام و نام‌خانوادگی شما تغییر کرده است و در سامانه تجارت اطلاعات قبلی نمایش داده می‌شود، باید اطلاعات هویتی کارت ملی خود را به پشتیبانی سامانه ارسال کنید و بعد از تایید پشتیبانی، گزینه به روز رسانی اطلاعات هویتی را انتخاب کنید.

۳. تغییر کلمه عبور

برای تغییر کلمه عبور، روی گزینه تغییر کلمه عبور کلیک کنید. رمز عبور فعلی و سپس رمز عبور جدید را در دو فیلد دیگر وارد و گزینه ویرایش را کلیک کنید.

معرفی شرکت در سامانه جامع تجارت

افرادی که با عنوان شخص حقیقی و حقوقی مشغول فعالیت هستند، باید براساس مراحل زیر برای معرفی و احراز هویت شرکت خود اقدام کنند.

۱. بعد از ورود به سامانه از منوی سمت راست گزینه عملیات پایه را انتخاب کنید. سپس گزینه معرفی شرکت را انتخاب کنید.

۲. بعد از ورود به صفحه معرفی شرکت، فرم زیر نمایش داده می‌شود که باید اطلاعات آن را تکمیل کنید. در این قسمت باید اطلاعات شرکت را وارد کنید. توجه داشته باشید که باید اطلاعات شرکتی را وارد کنید که با اطلاعات مدیرعامل آن در سامانه تجارت ثبت‌نام انجام داده‌اید.

۳. بعد از تکمیل اطلاعات در سامانه، با استعلام سیستمی، تطبیق یا عدم تطبیق اطلاعات مدیرعامل و شرکت بررسی می‌شود. در صورتی که اطلاعات تطبیق داشته باشد، سیستم نقش مربوطه را به نقش‌های جاری کاربر اضافه می‌کند.

۴. در صورتی که اطلاعات تطبیق نداشته باشد، پیام زیر در سامانه به شما نمایش داده می‌شود:

۵. در صورتی که در پیغام نمایش داده شده روی گزینه ادامه کلیک کنید، فرمی به شما نمایش داده می‌شود که برای قسمت آگهی روزنامه رسمی مبتنی بر تاسیس شرکت باید عکس آگهی روزنامه رسمی را انتخاب کنید و در قسمت آگهی روزنامه رسمی مبتنی بر معرفی خودتان به عنوان مدیرعامل باید عکس روزنامه رسمی که در آن به عنوان مدیرعامل معرفی شده‌اید را انتخاب کنید. بعد از انتخاب عکس‌ها باید روی گزینه ارسال مستندات کلیک کنید تا اطلاعات خود را ارسال کنید. نتیجه بررسی، از طریق پیامک یا شماره تلفن همراه، ارسال خواهد شد.

۶. در صورت عدم تطبیق اطلاعات هویتی کاربر با اطلاعات مدیرعامل از سازمان ثبت شرکت‌ها با پیامی شبیه به پیام بالا که با عنوان نتیجه استعلام بود نمایش داده می‌شود که در صورت تایید می‌توانید روی گزینه ادامه کلیک کنید و بعد از آن دوباره برای انتخاب عکس آگهی مورد نظر اقدام کنید.

راهنمای بخش نمایندگی‌ ها در سامانه جامع تجارت

۱. مراحل اعطای نمایندگی

برای مراحل اعطای نمایندگی باید مراحل زیر را طی کنید:

1. ابتدا به سایت سامانه جامع تجارت وارد شوید و نام کاربری و رمز عبور را وارد کنید.

2. سپس از لیست نقش‌های جاری، نقش بازرگان (پایه حقیقی یا حقوقی) را انتخاب کنید.

3. حالا از منوی عملیات پایه گزینه مدیریت نمایندگان را انتخاب کنید.

4. حالا از مدیریت نمایندگان، گزینه نماینده جدید را انتخاب و در فرم مربوطه اطلاعات را تکمیل کنید. فیلدهای اطلاعاتی برای تعریف نماینده جدید به شرح زیر است:

حقوق دسترسی: در بخش حقوق دسترسی، بازرگان اجازه دارد که میزان دسترسی نماینده را به عملیات‌های مختلف در سیستم مشخص کند.

کدملی یا شناسه ملی: در صورتی که شخص انتخابی حقیقی باشد باید کدملی شخص مورد نظر را انتخاب کنید. در صورتی که نماینده انتخابی شخص حقوقی باشد، شناسه ملی شرکتی که قصد دارید به آن‌ها نمایندگی اعطا کنید را وارد کنید.

تاریخ شروع نمایندگی: در تاریخ شروع نمایندگی باید تاریخ شروع همکاری را وارد کنید. زمانی که شما نقش فرد را انتخاب و تاریخ را مشخص می‌کنید. نقش نمایندگی فرد از همان تاریخ شروع می‌شود.

سطح دسترسی: در قسمت سطح دسترسی بازرگان این امکان را دارد که لیست پیش فاکتورهای قابل مشاهده برای نماینده را محدود کند. هر پیش فاکتور در سامانه دارای یک سطح دسترسی است و بازرگان برای ایجاد محدودیت در  نمایش پیش فاکتورها به برخی از نمایندگان، می‌تواند سطح دسترسی پیش فاکتورهای مختلف را تغییر دهد.

۵. بعد از تکمیل فیلدهای مورد نظر، باید روزی گزینه ثبت نماینده جدید کلیک کنید. با انتخاب این گزینه یک ردیف به نمایندگان اضافه می‌شود و پیش از تایید نماینده، وضعیت این ردیف در حالت منتظر تایید نماینده باقی خواهد ماند.

۲. مراحل تایید یا رد پیشنهاد نمایندگی

مراحل تایید یا رد پیشنهاد نمایندگی به صورت زیر است:

1. ابتدا در قسمت نقش جاری باید نقش خود را یعنی نقش پایه حقیقی یا نقش پایه حقوقی انتخاب کنید.

2. برای تایید را رد پیشنهاد نمایندگی در صورتی که نماینده معرفی شده شخص حقیقی باشد باید نقش پایه حقیقی و در غیر این صورت با نقش پایه حقوقی وارد سیستم شوند و نسبت به تایید یا رد پیشنهاد نمایندگی اقدام کنند.

3. سپس از منو گزینه عملیات پایه را انتخاب و روی گزینه مدیریت پیشنهادهای نمایندگی کلیک کنند.

4. در این مرحله باید از مدیریت پیشنهادهای نمایندگی، نمایندگی مد نظر را انتخاب و نسبت به تایید یا رد نمایندگی اقدام کنند.

۳. ابطال نمایندگی اعطا شده

یک موضوع مهم درباره ابطال نمایندگی وجود دارد. اینکه اعطا کننده نمایندگی و نماینده این اختیار را دارند که به صورت یک طرفه و بدون نیاز به تایید طرف دوم نمایندگی را ابطال کنند. و اما فرایند ابطال نمایندگی اعطا شده به صورت زیر است:

ابتدا شخص با نقش اصلی خود یعنی بازرگان یا نمایندگی بازرگان وارد سامانه می‌شود. بعد گزینه عملیات پایه را انتخاب می‌کند و سپس وارد گزینه مدیریت نمایندگان می‌شود.

در این قسمت نمایندگی مورد نظر را انتخاب و از گزینه ابزار، گزینه ابطال نمایندگی را انتخاب می‌کنند.

۴. ابطال نمایندگی توسط نماینده

۵. ویرایش اطلاعات نمایندگی

ویرایش اطلاعات نمایندگی تنها برای اعطا کنندگان نمایندگی امکان‌پذیر است. بازرگان محترم باید با نقش اصلی خود به بخش مدیریت نمایندگان در سامانه مراجعه کند. فرایند به این صورت است که ابتدا باید گزینه عملیات پایه انتخاب، سپس گزینه مدیریت نمایندگان را انتخاب و روی نماینده مورد نظر خود کلیک کنند، سپس گزینه ویرایش را انتخاب کنند. با ویرایش اطلاعات، وضعیت نمایندگی به «منتظر تایید نماینده» تغییر می‌کند و تغییر اطلاعات به شرط تایید ویرایش توسط نماینده انجام می‌شود.

۶. تمدید اعتبار نمایندگی

فرایند تمدید اعتبار نمایندگی را در فلوچارت زیر آورده‌ایم:

ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت

اشخاص حقیقی و حقوقی برای خرید یا واردات کالا باید درخواست ثبت سفارش خود را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند. در صورتی که سفارشی در این سامانه ثبت نشود، امکان واردات کالا ممکن نخواهد بود. مراحل ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت از طریق سایت سامانه جامع تجارت انجام می‌شود. یعنی اگر بخواهیم مراحل ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت را به صورت خلاصه برایتان  بیان کنیم به صورت زیر است: