قحطی روغن در راه است؟ | صافولا از ایران رفت، لادن و بهار خداحافظی کردند
جزئیات جدید تصمیم ناگهانی صافولا برای خارج کردن سرمایه‌هایش از ایران و قحطی روغن خوراکی را در ادامه خبر بخوانید.
هلدینگ صافولای عربستان سعودی، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روغن خوراکی در منطقه، به‌صورت غیرمنتظره سرمایه خود را از ایران خارج کرد. این شرکت که سهمی بیش از ۵۰ درصد از بازار روغن‌های خوراکی در ایران داشت، به دلیل شرایط اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی تصمیم به ترک بازار ایران گرفت. این خبر تأثیرات زیادی بر بازار مواد غذایی ایران و صنعت روغن‌های خوراکی گذاشته است.
تاریخچه و جایگاه هلدینگ صافولا در منطقه
هلدینگ صافولا در سال ۱۹۷۹ در عربستان سعودی تأسیس شد و از آن زمان تاکنون به یکی از مهم‌ترین بازیگران صنعت غذا و خرده‌فروشی در منطقه تبدیل شده است. این شرکت با سرمایه اولیه ۴۰ میلیون ریال سعودی آغاز به کار کرد و با تمرکز بر تولید روغن‌های خوراکی و مواد غذایی متنوع، به مرور زمان به حوزه‌های خرده‌فروشی و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ نیز وارد شد.
صافولا با ارائه محصولات غذایی مانند روغن‌های خوراکی، شکر، ماکارونی، محصولات منجمد و خرما، توانست برندهای معتبری نظیر "عافیه" را به بازار معرفی کند. همچنین این شرکت با مالکیت بر زنجیره خرده‌فروشی بنده و هایپرپاندا، بزرگ‌ترین شبکه خرده‌فروشی در خاورمیانه را ایجاد کرده است.
ورود صافولا به بازار ایران
هلدینگ صافولا در سال ۱۳۸۳ وارد بازار ایران شد و ۴۹ درصد از سهام گروه صنعتی بهشهر را خریداری کرد. این سرمایه‌گذاری با مبلغی معادل ۲۹۰ میلیون ریال سعودی انجام شد. گروه صنعتی بهشهر یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روغن خوراکی در ایران بود و محصولات آن تحت برندهای لادن، لادن طلایی، بهار و نسترن در بازار عرضه می‌شدند.
صافولا پس از ورود به ایران، نام شرکت به "صافولا بهشهر" تغییر یافت. در آن زمان، این شرکت ۳۷ درصد از بازار روغن خوراکی ایران را در اختیار داشت. در سال‌های بعد، صافولا توانست سهم بازار خود را به بیش از ۵۰ درصد برساند و به یکی از بازیگران اصلی این صنعت در ایران تبدیل شود.
دلایل خروج صافولا از ایران
خروج ناگهانی صافولا از ایران به دلایل مختلفی انجام شد که مهم‌ترین آن‌ها تحریم‌های اقتصادی و کاهش ارزش ریال ایران بود. این عوامل باعث شد که سرمایه‌گذاری در ایران برای شرکت‌های خارجی پرریسک و پرهزینه شود.
طبق گزارش‌های بانک جهانی، ارزش ریال ایران در سال‌های اخیر به شدت کاهش یافته است و تا پایان سال ۲۰۲۳، ایران جزو هشتمین کشور جهان از نظر تورم قرار گرفت. تورم در این سال به ۴۵ درصد رسید و این امر موجب افزایش هزینه‌های تولید و کاهش سودآوری شرکت‌های خارجی شد.
تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات نقل و انتقالات مالی نیز از دیگر دلایل خروج صافولا بود. این مشکلات باعث شد که شرکت صافولا نتواند سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌های خود در ایران را به خارج منتقل کند و در نتیجه تصمیم به خروج از این بازار گرفت.
تأثیرات خروج صافولا بر بازار ایران
خروج هلدینگ صافولا از ایران تأثیرات قابل توجهی بر بازار روغن‌های خوراکی گذاشته است. این شرکت تا پیش از خروج، سهم قابل توجهی از بازار ایران را در اختیار داشت و محصولات آن در بسیاری از خانوارهای ایرانی استفاده می‌شد.
با خروج صافولا، شرکت‌های داخلی و سایر رقبا باید جای خالی این برندها را پر کنند. اما این امر ممکن است باعث افزایش قیمت‌ها و کاهش کیفیت محصولات شود. همچنین خروج صافولا می‌تواند موجب کاهش اعتماد سایر سرمایه‌گذاران خارجی به بازار ایران شود.
بررسی عملکرد مالی صافولا در سال‌های اخیر
شرکت صافولا در سال‌های اخیر تغییرات عمده‌ای در ساختار سرمایه خود ایجاد کرده است. در سال ۲۰۲۴، این شرکت سرمایه خود را به میزان ۱۱۲.۴ درصد افزایش داد و دومین افزایش سرمایه بزرگ در تاریخ بازار سهام عربستان را رقم زد. همچنین صافولا در همین سال اقدام به بازخرید و لغو صکوک‌های خود به ارزش‌های مختلف کرد تا هزینه‌های مالی خود را کاهش دهد.
این شرکت در سال ۲۰۲۴ برنامه‌هایی برای کاهش سرمایه به میزان ۷۳.۵ درصد اعلام کرد تا بتواند سهام خود در شرکت المراعی را میان سهامداران توزیع کند. این اقدامات با هدف بهبود ساختار سرمایه و تمرکز بر فعالیت‌های اصلی شرکت انجام شد.
چالش‌های صافولا در بازار ایران
صافولا در سال‌های حضور خود در ایران با چالش‌های زیادی مواجه بود. یکی از این چالش‌ها جنگ قیمتی بود که بین شرکت‌های تولیدکننده روغن خوراکی در ایران رخ داد. این جنگ قیمتی برای اولین بار در سال ۱۳۸۳ آغاز شد و موجب کاهش حاشیه سود شرکت‌ها شد.
در سال ۱۳۸۹ نیز این جنگ قیمتی مجدداً شعله‌ور شد و صافولا توانست با اتخاذ راهکارهای مناسب، سهم بازار خود را حفظ کند. اما این جنگ‌ها به‌طور مداوم باعث کاهش سودآوری و افزایش هزینه‌های تولید برای صافولا شد.
آینده بازار روغن خوراکی در ایران پس از خروج صافولا
پس از خروج صافولا، انتظار می‌رود که شرکت‌های داخلی و سایر رقبا تلاش کنند تا سهم بازار خود را افزایش دهند. اما این موضوع نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بزرگ و بهبود کیفیت محصولات است.
بازار ایران همچنان یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مصرف روغن خوراکی در منطقه محسوب می‌شود و فرصت‌های زیادی برای رشد و توسعه در این بازار وجود دارد. اما برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی، باید مشکلات اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی حل شود.
نظر شما