یادداشت اختصاصی از مهتاب دهقانی
چگونه گریه های فاطمه (س) عرش را به لرزه می انداخت
سنت سوگواری رسمی ایام فاطمیه در تاریخ معاصر ایران ریشه‌ای بالغ بر یک و نیم قرن دارد، هر چند تا پیش از آن نیز شیعیان چنین مناسبتی را گرامی می‌داشتند.
چگونه تـو را زخم زدند کـه رخ از تمام اهل زمین پنهان کردی؟ خورشید واپسین تـو تنها امید ماست. ای دامن تـو چشمه آن آفتاب ها. در بهاری غریبانه هرچند، لاله ها بی تـو در خون نشستند بعد تـو یازده سرو سرسبز هفت پشت خزان را شکستند. چگونه گریه های فاطمه (س) عرش را به لرزه می انداخت، ولی مردمان غافل شهرش را از خواب بیدار نکرد؟ مزار تـو در سینه عاشقان توست. پس از تـو تمام یاس های زمین، کبود می رویند. از تـو برایمان تسبیحی بـه یادگار مانده کـه پس از هر نماز بـه آسمان می برد ما را.
شیعیان در برخی کشورها از جمله ایران، عراق و پاکستان و به اقامه عزا در ایام فاطمیه (س) می پردازند و بعضی مراجع تقلید همچون آیت ا... حسین وحید خراسانی و آیت ا... لطف ا... صافی گلپایگانی در این ایام در دسته های عزاداری شرکت کرده و به سمت حرم حضرت معصومه (س) پیاده روی می کنند. تعطیلی روایت دوم یعنی سوم جمادی الثانی از سال ۱۳۷۹ به پیشنهاد آیت‌ا... وحید خراسانی صورت گرفت و با تصویب دولت در تقویم رسمی به عنوان سالروز شهادت حضرت فاطمه (س) تعطیل اعلام شد.
سنت سوگواری رسمی ایام فاطمیه در تاریخ معاصر ایران ریشه‌ای بالغ بر یک و نیم قرن دارد، هر چند تا پیش از آن نیز شیعیان چنین مناسبتی را گرامی می‌داشتند. ابن اثیر می‌نویسد: «در قرن سوم و چهارم و پنجم و همزمان با تشکیل دولت‌های آل بویه در عراق و حمدانیون در سوریه و فاطمیون در مصر، مذهب شیعه گسترش یافت و مراسم عزاداری توسعه یافت.» بر اساس شواهد تاریخی، گرامیداشت ایام فاطمیه و رونق رسمی آن، در دوره قاجاریه و خصوصا عهد ناصرالدین شاه بوده است. چنانکه گزارش شیخ ابراهیم زنجانی در خاطراتش از مرسوم شدن فاطمیه در این دوره، یکی از این شواهد است.
از روایت او چنین بر می‌آید که گرامیداشت فاطمیه اول از عهد ناصری به ابتکار او در زنجان مرسوم شده است. با این حال در عصر ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه، حوزه علمیه نجف به برپایی عزاداری فاطمیه اهتمام داشته است. آن چه مهم است، این است که رکن اساسی و زیربنای فرهنگی در هر جامعه‌ای، مادر است و اگر نارسایی فرهنگی در جامعه دیده شود و یا شخصیت‌ها و‌اندیشه‌های بلندی متولد شود، خاستگاه همه آن‌ها مادر است.
نظر شما